Evliya Çelebiye göre Vize
Evliya çelebi 1655-1661 yılları arasında Vize'yi iki kez ziyaret etti. Ziyaretin biri Sadrazam Melek Ahmet Paşa ile Kaynarca'da iken Sadrazamın mektuplarını Vize Sancak Beyine vermek için geldiğinde oldu.Evliya Çelebinin Seyahatnemesinde Vize'yi şöyle anlatır. "Kalesi yer yer harap olmuş beşgen şeklinde bir kaya üzerindedir. Kale içinde 300 kiremitli toplam 800 ev, birde fatih camii vardır. Kubbeleri kurşunla kaplıdır. Özü elayetine mahsus Sancak Beyi Merkezidir. Sancak Beyinin Padişah tarafından geliri 224.475.- akçedir. Bu Sancakta Yürüklerin de Beyi vardır. O da (Vize'ye ) hakim bir başka kişidir. Onun geliri 178.000.- akçedir. 3 Zeamet (geliri 20.000.- akçeden 100.000,- akçeye kadar olan topraklar) 79 timardır. (Timar geliri 3.000.- akçeden 20.000.- akçeye kadar olan dirliklerdir.) Çeribaşısı, Alaybeyisi vardır. Sefer sırasında 1.500 asker olur. (Vize Rumeli Beyler Beyine bağlı olduğu zaman 20 Zeamet, 79 Timara ulaşmıştı ve ayrıca 170 Yürük ailesi vardı. Vize 150 akçe payesi önde gelen adamı 150 köyü ile Şerif (Mübarek) bir kazadır. Sancak Beyinin geliri 1.000.-Kuruştur. 1 Kuruş fazla alsa köylü çarığını giyip İstanbul'a şikayete gider. Şehirde Kethüda (Kahya) yeri Yeniçeri Serdarı (Kumandanı) Kale Dizdarı (Muhafızı) 50 askeri Muhtesibi (Vergi Memuru) Şehir Voyvodosu (Amir) Şehir Kethüdası (Kahyası) Bac (Vergi ve Haraç Memuru) vardır. Köylüsü Yürük Müslümanları ile Bulgar ve Rumlardır. Evleri kiremitli yüksek evlerdir. Kayalardan çıkan sular meşhurdur. 12 Mahallesi vardır. Pırasası meşhurdur. Şeyh Gazanfer Efendi adıyla da bir de Ziyaretgahı vardır.Evliya Çelebi o sıra Saray'ın Vize Sancak Beyinin yeri olduğunu belirterek Voyvodası Hakimdir. 150 Akçelik kazadır. Bağları çok ise de halkında bereket yoktur. Onun için fukarası çoktur. Hatta Melek Ahmet Paşa efendimizi 1 gece 6.000 askeri ile misafir edemediler diye yazar.Molla Salih 1528'te Kanuni Sultan Süleyman'nın konakladığını yazar.